Urządzenia pomagając w chodzeniu w języku niemieckim

Mylą się nam trochę te wszystkie urządzenia, z którymi mamy do czynienia w opiece nad osobami starszymi. Nie tylko nazwy po niemiecku, ale nawet po polsku. Zwłaszcza te środki pomocnicze w opiece, które pomagają osobom starszym przy poruszaniu się. W potocznej mowie opiekunek praktycznie używa się na większość rzeczy jednego określenia – „rolatorek”, zapożyczonego od niemieckiego słowa der Rollator. Po polsku tłumaczy się to jako chodzik. Tymczasem w almanachu środków pomocniczych w opiece, dzięki którym osoby starsze mogą nadal się poruszać pomimo schorzeń i urazów, jest naprawdę dużo określeń.

 

W języku niemieckim urządzenia pomagające w chodzeniu i poruszaniu się mają wspólną nazwę Gehhilfe. I co najważniejsze, różnią się one pomiędzy sobą przede wszystkim adekwatnością zastosowania, zależną od jednostki chorobowej. Wiele rodzin niemieckich ma nadzieję, że opiekunka z Polski pomoże im swoim doświadczeniem w dobraniu urządzeń pomocniczych w opiece. Wiedza to potęga, a więc – uczmy się!

 

Laski (niem. Gehstöcke)

Z laski (niem. Gehstock) korzystają najczęściej osoby niewidome (niem. Blindenstock, Taskstock), ale także osoby starsze, które nie czują się pewnie przy chodzeniu. Laska pomaga w utrzymaniu równowagi, pozwala odciążyć stawy. Korzystają z niej ludzie, którzy są np. mocno przygarbieni na skutek zwyrodnienia kręgosłupa. Laska (niem. Gehstock) pomaga także chorym, którzy na skutek różnego rodzaju urazów mają ograniczoną ruchomość lub czucie w kończynie, sztywną nogę. Laska nie musi swoim wyglądem kojarzyć się ze słabością, starością i chorobą. W czasach przedwojennych elegancka laska była przecież atrybutem dżentelmena we fraku. Trudno wyobrazić sobie mającego niemieckie korzenie amerykańskiego aktora, Fredericka Austerlitz, znanego bardziej pod pseudonimem Fred Astair, bez laseczki (niem. Stöckchen).

 

Współcześnie laski (niem. Gehstöcke) również mają ozdobne rączki i okucia, doborem których można podkreślić swój charakter, dopasować je do stylu ubierania. W bardzo znanym serialu „Dr. House”, tytułowy bohater, lekarz – inwalida, wprowadził w podziw otoczenie, kupując sobie laskę pomalowaną w płomienie. Na potrzeby osób starszych i inwalidów wymyślono różne modele – laski o czterech podpórkach (niem. Vierfuß – Gehstock, Vierpunkt – Gehstock), laski z krzesełkiem (niem. Gehstock mit Sitz, Gehstock mit Sitzfläche) oraz laski składane (niem. verstellbarer Gehstock, potocznie również klappbarer Gehstock, Klappstock). Na lasce można się podpierać (niem. sich auf den Gehstock stützen), kuśtykać (niem. mit Gehstock hincken ) lub po prostu chodzić z laską (mit Gehstock gehen).

 

Kule (niem. Krücken)

Kule (Krücken, Gehstützen) są atrybutem osób po wielu schorzeniach, typowych nie tylko dla podeszłego wieku. To najczęściej pacjenci po operacji stawu biodrowego i kolan, z niedowładem jednej lub obu nóg, po złamaniach i amputacjach kończyn dolnych. Używa się ich najpierw w okresie rekonwalescencji po operacjach w szpitalu, gdzie fizjoterapeuci uczą poprawnego poruszania się z pomocą jednej kuli (niem. Krücke) lub dwóch kul (niem. Krücken). Kule inaczej niż laski raczej jednoznacznie kojarzą się z inwalidztwem – przejściowym lub trwałym.

 

Najczęściej używane są kule łokciowe, nazywane też w Polsce kulami podłokciowymi (niem. Unterarmkrücke, Unterarmgehstütze), dzięki którym możemy przenieść ciężar ciała z chorej nogi czy stawu na kulę. Kule podłokciowe różnią się od siebie przede wszystkim rodzajem podparcia na przedramię. Przedramię może być tylko podparte i jeżeli potrzebujemy wolnej ręki, musimy kulę o coś oprzeć, odstawić ją. Są też kule z obejmą na przedramię (niem. Unterarmkrücken mit Manschetten). Takiej kuli nie musimy odstawiać, wystarczy, że puścimy uchwyt, a kula zawiśnie na przedramieniu uwalniając nam dłoń. Dla osób, które mają problemy z nadgarstkami i w przypadku, gdy nawet częściowe obciążenie chorej kończyny jest niewskazane lub niemożliwe (np. po amputacji) stosuje się kule pachowe, nazywane też podpachowymi (niem. Achselstützen).

Materiał z którego wykonuje się kule łokciowe i pachowe musi być dostosowany do wagi pacjenta. Z kulą – kulami można się poruszać (niem. auf Krücke/n laufen) albo chodzić o kulach (niem. mit Krücke/n gehen).

 

Balkoniki (niem. Gehböcke, Gehgestellen)

Balkonik (niem. Gehbock, Gehgestell) to urządzenie pomocnicze, które chory samodzielnie przesuwa (przestawia) przed sobą, opierając się dwoma rękoma na sztywnej konstrukcji z ramą i czterema punktami podparcia. Jest przeznaczony głównie do poruszania się w pomieszczeniach, na równych, gładkich powierzchniach. Balkonik w podstawowej wersji nie ma kółek, jest to rama z czterema nóżkami.

Balkoniki (niem. Gehböcke) stosuje się u osób osłabionych, z problemami w utrzymaniu równowagi, po nieudanych operacjach stawu biodrowego, u pacjentów z tzw. biodrem wiszącym. Chodzenia z balkonikiem trzeba się nauczyć. Osoby starsze, które ze względu na swoje schorzenia mogą poruszać się wyłącznie z balkonikiem, stawiają przeważnie bardzo małe kroczki. Zbyt dalekie wysunięcie balkonika przed siebie powoduje konieczność użycia dużej siły rąk, a to nie jest łatwe w podeszłym wieku. Często przy chodzeniu z balkonikiem wymagana jest asekuracja osób trzecich, np. opiekunki osób starszych.

W zależności od zaleceń lekarzy i rehabilitantów osoby starsze mogą korzystać także z balkoników kroczących (reziprokes Gehgestell, reziproker Gehbock). Takie balkoniki mają w środkowej części ramy zawias, który umożliwia przesuwanie najpierw jednej strony urządzenia, a potem drugiej. Balkonik może być również wyposażony w dwa kółka – przednie lub tylne (niem. Gehbock mit zwei Rollen), ale o doborze rodzaju tego urządzenia pomocniczego decyduje zawsze lekarz lub rehabilitant. Ważne jest dobranie rodzaju ruchomości balkonika do stanu zdrowia chorego.

Balkoniki konstrukcyjnie i materiałowo są dostosowane do określonej granicy wagi pacjenta. Praktycznie wszystkie modele balkoników mają możliwość regulowania wysokości (höhenverstellbarer Gehbock). Jeżeli stan chorego pozwala na wychodzenie z domu i planujemy przemieszczanie się np. samochodem, warto zaopatrzyć się w balkonik składany (zusammenklappbarer Gehbock).

 

Chodziki (niem. Gehwagen, Rollatoren)

 

Chodzik (niem. Gehwagen, Rollator) to urządzenie na kółkach, które w założeniu służy jako urządzenie pomocnicze przy wychodzeniu na zewnątrz. Ma przeważnie cztery kółka. Są również modele z trzema kółkami – jedno z przodu, dwa z tyłu. Każdy chodzik ma rączki z regulowaną wysokością i hamulcem oraz miejsce do siedzenia czy zamocowania torby na zakupy, potrzebnych drobiazgów.

Chodzik pchamy przed sobą, tak jak wózek dziecięcy. Dzięki chodzikowi osoba starsza może łatwiej zachować równowagę, podeprzeć się w razie słabości. Może samodzielnie zrobić zakupy i nie musi ich dźwigać. Ma możliwość wyjścia na spacer bez obawy, że zmęczy się i nie znajdzie w pobliżu ławki, na której można przysiąść i odpocząć. Jeżeli w spacerze z chodzikiem (niem. Rollator) osobie starszej towarzyszy opiekunka lub ktoś z rodziny, można na krótki dystans wykorzystać chodzik jako wózek inwalidzki.

Podstawowa zasada korzystania z chodzika to umiejętność obsługi hamulców. Są one umieszczone w rączkach. Z „rolatorka” mogą bezpiecznie korzystać tylko tacy pacjenci, którzy mają sprawne dłonie i na tyle jasny umysł, żeby w odpowiednim momencie zahamować. Dla osób starszych i przy niektórych schorzeniach, gdy np. omdlewają ręce, są specjalne modele z podpórkami na przedramiona (niem. Rollator mit Unteramauflagen). Do chodzików można dokupić bardzo dużo praktycznych dodatków – torbę na zakupy, podpórkę do pleców, pelerynkę, parasolkę, a nawet specjalny montaż do tabletów. Z pomocą chodzika – jak wskazuje na to polska nazwa – chodzi się (niem. mit Rollator gehen).

 

Wózki inwalidzkie (niem. Rollstühle)

Wózek inwalidzki (niem. Rollstuhl) to urządzenie pomocnicze z którego korzystają osoby o trwałym inwalidztwie, w różnym wieku, do poruszania się wewnątrz i poza domem. Jest bardzo pomocny także dla osób starszych. Niektóre z nich nie mają już innej możliwości przemieszczania się i wewnątrz, i na zewnątrz, ale wiele z nich używa wózka inwalidzkiego wyłącznie poza domem.

Takie schorzenia jak ogólna słabość starcza, osteoporoza, paraliże i niedowłady, wylewy, amputacje, a także otępienie starcze (niem. Demenz) powodują konieczność używania wózka inwalidzkiego. W języku niemieckim potocznie na Rollstuhl mówi się często „Rolli” a osoby, które go stale używają to „Rollifahrer”.

Tradycyjne wózki inwalidzkie, bez silnika (Rollstuhl ohne Motor, manueller Rollstuhl) mogą poruszać się na dwa sposoby. Bez pomocy osób trzecich – pacjent przemieszcza wózek używając rąk. Wózek inwalidzki ma dwa duże tylne koła i dwa malutkie z przodu. Pacjent kręci ręcznie specjalnie skonstruowanymi tylnymi kołami wózka. W zależności od ruchu i nacisku jaki zastosuje, może jechać prosto, skręcić w prawo lub w lewo, cofnąć się. Na dłuższe etapy to sposób raczej dla ludzi o dużej sile rąk i sprawnie działającym umyśle. W opiece nad osobami starszymi wózek przemieszcza z reguły osoba trzecia – opiekunka, córka, wnuk, pchając wózek przed sobą. Trzeba być bardzo uważnym, ponieważ najechanie na nierówność terenu przednimi, malutkimi kołami może gwałtownie zahamować ruch wózka i chory, jeżeli nie trzyma się lub nie jest zapięty specjalnymi pasami, może wypaść.

Nowoczesne wózki inwalidzkie mogą być wyposażone w silniki elektryczne (Rollstuhl mit Motor, Elektrorollstuhl). Takie urządzenia są odpowiednie dla chorych, którzy potrafią sprawnie obsługiwać panel lub pilot sterujący. Są bardzo dużym ułatwieniem dla opiekunów osób starszych, ponieważ pchanie wózka inwalidzkiego, zwłaszcza jeżeli trasa nie jest przystosowana, kosztuje naprawdę dużo wysiłku.

Przy doborze wózka inwalidzkiego należy zwrócić uwagę m.in. na jego wagę, szerokość siedziska, możliwość zdejmowania bocznych podpórek, możliwość złożenia. Bardzo ważne jest aby sprawdzić, czy we wszystkich pomieszczeniach w domu taki wózek zmieści się w świetle otworów drzwiowych, a pomieszczenie ma szerokość odpowiednią do wykonania skrętu. Optymalne warunki i promień skrętu, tzw. dom bez barier to przy otwieraniu drzwi do siebie minimum 140 cm a od siebie to 120 cm.

Dla chorych, którzy spędzają bardzo dużo czasu w wózku inwalidzkim, w celu profilaktyki przeciwodleżynowej należy zastosować odpowiednie poduszki i dbać o częstą zmianę pozycji. Wózkiem inwalidzkim jeździmy (mit Rollstuhl fahren) albo poruszamy się (sich mit dem Rollstuhl fortbewegen).

 

 

Zobacz również:

Almanach wyposażenia pomagającego przy wstawaniu w opiece nad osobami starszymi

Zdrowi seniorzy z reguły samodzielnie lub z niewielką pomocą (podanie ręki), ale w opiece nad osobami starszymi wstawanie podopiecznych jest niejednokrotnie bardzo skomplikowane.

Almanach urządzeń do transferu – pokonywanie schodów

Dla osób chorych i w podeszłym wieku pokonywanie schodów jest barierą architektoniczną skutecznie ograniczającą komfort życia. Paradoksalnie najtrudniejszą sytuację mają we własnych domach.

Almanach pomocy przy ubieraniu

Pomocy przy ubieraniu i rozbieraniu się wymaga prawie każda osoba starsza. Nasz almanach przyrządów ułatwiających ubieranie i rozbieranie się (Aus- und Anziehhilfen) to kilka wskazówek, jak można podtrzymać samodzielność osób starszych w niektórych obszarach, pomimo dużej...

Używamy cookies

Używamy plików cookies aby ułatwić Ci korzystanie z naszych stron www, do celów statystycznych oraz reklamowych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci Twojego urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zmienić ustawienia przeglądarki tak, aby zablokować zapisywanie plików cookies. Więcej informacji znajdziesz w naszej polityce prywatności.